سلولیت چیست؟ سلولیت واژه ای ست که به فرورفتگی ها و ناهمواری های ایجاد شده بر روی پوست اطلاق می‌شود و معمولاً در قسمت هایی از بدن همچون کشاله ران، شکم، پهلو و باسن ظاهر می‌شود. این عارضه در خانم ها شایع تر است چرا که نحوه توزیع چربی، ماهیچه و بافت همبند در پوست مردان و زنان تفاوت بسیار دارد و این عوامل نقشی کلیدی در پیدایش سلولیت ایفا می‌کنند. چربی انباشته شده در زیر پوست بر بافت همبند این ناحیه فشار آورده و آنها را از شکل طبیعی خارج می‌کند که این امر در نهایت به تغییر شکل ظاهری پوست و پدید آمدن توده های سلولیت می‌انجامد. نام علمی سلولیت Edematous Fibrosclerotic Panniculopathy است که به اختصار EFP خوانده می‌شود. توجه داشته باشید که نباید سلولیت را با عارضه ای موسوم به سلولایتیس (Cellulitis) اشتباه گرفت؛ منشأ سلولایتیس یک نوع عفونت باکتریایی ست که پوست و بافت زیر آن را درگیر کرده و ملتهب می‌سازد.
علل پیدایش سلولیت
ظاهر فرو رفته و چال گونه سلولیت را می‌توان یک تغییر شکل عادی دانست – این عارضه در افرادی با اندام کاملاً متناسب و سالم نیز قابل مشاهده است. از جمله علل پیدایش سلولیت می‌توان به فاکتورهای وراثتی، ضخامت پوست، جنسیت، سن، حجم چربی و نحوه توزیع آن در بدن اشاره داشت که هر یک از این موارد می‌توانند میزان پیدایش سلولیت و شکل ظاهری آن را تحت الشعاع قرار دهند. سلولیت در اثر جمع شدن یا انقباض آن دسته از بافت های رشته ای و فیبری پدید می‌آید که پوست بر آنها تکیه دارد. خانم ها بیشتر از آقایان به سلولیت دچار می‌شوند اما الزاماً به این معنا نیست که آقایان هرگز به این عارضه مبتلا نخواهند شد. ممکن است هر فردی با هر نژادی در هر گوشه از دنیا با سلولیت دست و پنجه نرم کند. هورمن های زنانه نقش بسزایی در نحوه توزیع چربی دارند اما برای درمان سلولیت نمی‌توان تنها به هورمون درمانی اکتفا کرد.
چه فاکتورهایی احتمال ابتلا به سلولیت را افزایش می‌دهند؟
سلولیت در خانم ها شایع تر است. سابقه ابتلا به سلولیت در خانواده یا فاکتورهای وراثتی، بارداری و در پیش گرفتن یک سبک زندگی کم تحرک و ناسالم از جمله عواملی هستند که احتمال ابتلای فرد به سلولیت را افزایش می‌دهند.
نشانه ها و علائم ابتلا به سلولیت کدامند؟
سلولیت فرو رفتن پوست و پیدایش ساختارهای ناهنجار و توده ای شکل گوشت را در پی دارد و سبب می‌شود پوست ظاهری شبیه به پوست پرتغال به خود بگیرد. این عارضه غالباً در شکم، پهلو، کشاله ران و باسن به چشم می‌خورد و گاهی اوقات شاهد شکل گیری سلولیت در سینه و بازو هستیم. اگر سلولیت چندان شدید نباشد، در پوست اثری از فرو رفتگی دیده نمی‌شود.
نحوه تشخیص و ارزیابی سلولیت
سلولیت یک مشکل زیبایی ست. ویژگی های ظاهری سلولیت برای تأیید شرایط موجود کفایت می‌کند و هیچ آزمایش یا تست خاصی برای تشخیص آن وجود ندارد.
برای درمان سلولیت باید به چه متخصصینی مراجعه کرد؟
سلولیت یک مشکل زیبایی ست لذا جراحان پلاستیک، متخصصین پوست و زیبایی می‌توانند راهکارهایی برای درمان این عارضه ارائه کنند.
چگونه از شر سلولیت های کشاله رانم خلاص شوم؟
الگوی غیرعادی و خارج از عرف بافت همبند در زیر پوست پیدایش سلولیت ها را در پی دارد، بافت چربی ساختارهای لانه زنبوری کوچکی را تشکیل می‌دهد که به پوست فشار آورده و باعث به وجود آمدن فرورفتگی های سلولیتی می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد الگوی بافت همبند در افراد مبتلا به سلولیت با سایر افراد تفاوت داشته و چنین الگویی در مردها به مراتب کمتر از خانم ها مشاهده می‌شود. اضافه وزن عامل اصلی پیدایش سلولیت نبوده و این عارضه به خاطر تفاوت ژنتیکی بافت هم بند و چربی بروز می‌یابد. هر فردی ممکن است به سلولیت مبتلا شود، مهم نیست که فرد اضافه وزن دارد یا نه. سلولیت از حیث بیوشیمیایی با سایر چربی های موجود در بدن تفاوتی ندارد و سلامت فرد را تهدید نمی‌کند (شواهد نشان می‌دهد که چربی های پایین تنه تأثیری بر بیماری های مزمنی نظیر دیابت و ناراحتی های قلبی نخواهد داشت).
درمان های مؤثر سلولیت
بسیاری افراد دل خوشی از شکل ظاهری سلولیت ندارند و ترجیح می‌دهند پوستی صاف و هموار داشته باشند. به همین خاطر است که مقالات بسیاری در این زمینه به رشته تحریر درآمده و روش های درمانی متعددی برای از میان برداشتن این عارضه ابداع شده است، از تغییر در رژیم غذایی گرفته تا کرم های سلولیت و درمان های مکانیکی. در ادامه قصد داریم شما را با برخی از روش های درمانی سلولیت آشنا کنیم.
1. متیل گزانتین
دسته ای از مواد شیمیایی همچون آمینو فیلین (Aminophylline)، کافئین و تئوفیلین (Theophylline) که در ترکیب کرم های مخصوص سلولیت به کار می‌روند و گفته می‌شود در درمان سلولیت مؤثرند چرا که می‌توانند ذخائر چربی را در هم شکسته و تجزیه کنند. لیکن باید توجه داشته باشید که کرم های پوستی نمی‌توانند غلظت مناسبی از این مواد را برای مدت زمان طولانی به پوست رسانده و حجم قابل توجهی از چربی ها را از سر راه بردارند. کاهش ناچیز سایز ران و استفاده از این کرم ها نمی‌تواند نتایج رضایت بخشی را در درمان سلولیت در پی داشته باشد.
۲. مکمل های غذایی
محصولات متعددی برای درمان سلولیت روانه بازار شده اند و در ترکیب این مکمل ها موادی از قبیل جینکو بیلوبا، شبدر شیرین، بذر انگور، مشتقات بذر جلبک دریایی، روغن گل پامچال، روغن ماهی، لسیتین سویا به چشم می‌خورد. تولیدکنندگان ادعا می‌کنند که این محصولات می‌توانند تأثیرات مثبتی بر بدن انسان داشته باشند؛ متابولیسم را افزایش داده، گردش خون را بهبود بخشند، چربی ها را تجزیه کرده و نگذارند سلول ها آسیبی ببینند. بررسی صحت و سقم این مطلب کار بسیار دشواری ست چرا که اغلب مکمل های غذایی و شیوه های درمانی چنین ادعایی را مطرح می‌کنند. مفاهیمی‌از قبیل متابولیسم، گردش خون و آسیب دیدن سلول را نمی‌توان به سادگی و به صورت ضمنی محاسبه کرد و دید چنین مکمل هایی در بهبود این موارد موفق عمل کرده اند یا خیر.
به علاوه این محصولات در زمره مکمل های غذایی قرار دارند و وزارت غذا و داروی آمریکا تولید کنندگان آنها را ملزم به رعایت استانداردهای سختگیرانه ایمنی و اثر بخشی مواد دارویی نمی‌کند. در هر صورت مطالعات بالینی معتبری در دست نیست که نشان دهد استفاده از مکمل های غذایی در درمان سلولیت مؤثر عمل می‌کند و مطالعاتی دال بر ارزش و اعتبار درمانی این مکمل ها وجود ندارد. از سوی دیگر ممکن است برخی از این مکمل ها با داروهای تجویز شده به وسیله پزشک تداخل داشته و سلامت فرد را تهدید کند. به عنوان مثال فرمول ماده ای موسوم به سلازین حاوی ید بوده و برای افراد مبتلا به تیروئید و شرایطی مشابه به آن مهلک و خطرناک می‌باشد.
۳. ماساژ درمانی
دستگاه های متعددی به بازار عرضه شده اند که موضع مبتلا به سلولیت را ماساژ می‌دهند. این دستگاه ها به غلطک هایی مجهزند که پوست ناحیه تحت درمان را جمع کرده و به درون محفظه ای می‌کشند و ماساژ می‌دهند. نمونه ای از این تکنیک ها اندرمولوژی ست که در فرانسه ابداع شده و از اواسط دهه 90 میلادی برای درمان سلولیت مورد استفاده قرار گرفته است. در این روش با به کارگیری یک دستگاه الکتریکی محل آسیب دیده را مکیده و تحت فشار می‌گذارند. هزینه چنین روش هایی بسیار گزاف بوده و هر جلسه درمانی بین 30 تا 45 دقیقه طول می‌کشد. فرد برای مشاهده نتایج مطلوب باید حداقل 10 تا 12 جلسه تحت درمان قرار گیرد. وزارت غذا و داروی آمریکا تأیید می‌کند که اندرمولوژی در درمان سلولیت مؤثر است. در این روش شکل چربی های زیر پوستی را تغییری نمی‌کند، فقط نحوه توزیع آنها در زیر پوست دگرگون می‌شود، از این رو تأثیرات اندرمولوژی و روش های مشابه آن موقتی ست. پس از نمایان شدن تأثیرات اولیه فرد باید به طور منظم و مداوم این درمان را تکرار کند، در غیر این صورت سلولیت ها به حالت اولیه بر می‌گردند.
۴. درمان با لیزر، نور و امواج رادیویی
وزارت غذا و داروی آمریکا تأیید می‌کند که تلفیق روش های نور درمانی و ماساژ و مکش می‌تواند در درمان سلولیت موفقیت های جالب توجهی را به همراه داشته باشد. یکی از این روش های درمانی Triactive است که مکانیسم لیزر و مکش را با هم ترکیب می‌کند، Velasmooth/Velashape روش دیگری ست که سیستم لیزر و ماساژ را در هم می‌آمیزد. این روش ها هم به مانند اندرمولوژی باید چند جلسه تکرار شوند تا نتایج قابل قبولی به دست آید. روش های تلفیقی لیزر/ماساژ از ماساژ درمانی گران تر تمام می‌شوند و هزینه یک دوره کامل این درمان ها چند هزار دلار خواهد بود. دستگاه های دیگری هم وجود دارند که امواج رادیویی و ماساژ درمانی یا اشعه مادون قرمز و ماساژ را با هم ترکیب کرده اند.
۵. مزوتراپی
یک روش درمانی بحث برانگیز و جنجالی که طی آن دارو و سایر مواد مستقیماً به بافت آسیب دیده تزریق می‌شوند. اغلب در این روش داروهای مورد تأیید وزارت غذا و داروی آمریکا و به صورت off-label ( استفاده از این دارو برای شرایط موجود در برچسب آن درج نشده) به موضع تحت درمان تزریق می‌شود. در ترکیب این مواد گیاهان دارویی و ویتامین به کار رفته است. طی 10 جلسه یا بیشتر این مواد به موضع مورد نظر تزریق خواهد شد. برخی از پزشکان این روش درمانی را پیشنهاد می‌کنند اما اغلب متخصصین مزوتراپی را تأیید نمی‌کنند و معتقدند این روش خطرات و ریسک های بسیاری به همراه دارد.
۶. کلاژناز
کلاژناز آنزیمی‌ست که به صورت طبیعی در بدن انسان یافت می‌شود و کلاژن ها ( یکی از اجزای بافت همبند) را در هم می‌شکند و تجزیه می‌کند. بافت همبند بافتی ست که سلول ها را به هم پیوند می‌زند. مطالعات نشان می‌دهد تزریق این آنزیم می‌تواند به درمان سلولیت کمک کند اما هنوز شواهد و مستنداتی دال بر تأثیرات بلند مدت این نوع تزریق در دست نیست و هنوز تحقیقاتی صورت نگرفته که مشخص کند این بهبود وضعیت ظاهری چقدر دوام خواهد داشت. یک روش آزمایشی و نوظهور که همه دکترها تزریق کلاژناز را انجام نمی‌دهند اما تحقیق و پژوهش در مورد این روش و اثر بخشی آن همچنان ادامه دارد.
۷. رژیم غذایی
رژیم های غذایی خاصی برای درمان سلولیت وجود دارند و ادعا می‌شود این رژیم ها در درمان عارضه سلولیت مؤثر و موفقند. آنها چنین استدلال می‌کنند که مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند التهاب ناحیه آسیب دیده را کاهش داده و سیستم گردش خون را بهبود بخشند و در نهایت سلولیت را از بین ببرند. اما تا کنون هیچ مقاله پزشکی یا مطالعاتی منتشر نشده که این ادعا را تأیید کنند. متخصصین بر این باورند که در پیش گرفتن یک رژیم غذایی سالم و مناسب می‌تواند مانع از انباشته شدن مایعات میان بافتی شود و ظاهر پوست را التیام بخشد اما تا کنون هیچ رژیم غذایی خاصی نوشته نشده که سلولیت ها را هدف گیرد.
۸. بدن پیچ
بسیاری از سالن های زیبایی برای درمان سلولیت از بدن پیچ های گیاهی یا مشابه آن (Body Wrap) استفاده می‌کنند. اما تأثیرات این روش اثبات شده نیست و پشتوانه علمی‌و پزشکی خاصی ندارد (درست مانند رژیم های غذایی). این بدن پیچ ها اجازه نمی‌دهند مایع در میان بافت انباشته شود و در نتیجه پوست ظاهری بهتری پیدا می‌کند اما نتایج حاصل از این روش موقتی و زودگذر است. به علاوه با عقل جور در نمی‌آید که بتوان با استفاده از یکسری بدن پیچ های گیاهی مسمومیت را از بدن خارج کرد.
۹. سابسیژن
در این روش رشته های فیبری را پاره می‌کنند تا فشار وارد شده به پوست کاهش یابد. دستگاه مورد استفاده در این روش سلفینا نام دارد که توسط شرکت Ulthera ساخته می‌شود. در سال 2015 وزارت غذا و داروی آمریکا تأیید کرد که این روش در درمان سلولیت مؤثر است و می‌تواند ظاهر پوست باسن و کشاله ران را بهبود بخشد و این تغییرات بیش از دو سال دوام خواهد داشت.
۱۰. کرم رتینول
اگر دوبار در روز از کرم رتینول (محصولی برای از میان برداشتن چروک های پوست) استفاده کنید ظرف مدت 6 ماه فرورفتگی های پوست بهتر می‌شود.
جایگاه لیپوساکشن در درمان سلولیت
توصیه نمی‌شود که برای درمان سلولیت به لیپوساکشن روی آورید. در این روش چربی های زیر پوست مکیده و از بدن خارج می‌شوند، در نتیجه لیپوساکشن نمی‌تواند در درمان سلولیت مثمر ثمر باشد. در حقیقت لیپوساکشن به وخیم تر شدن شرایط موجود دامن می‌زند چرا که در این روش کیسه های چربی زیرپوست از طریق مکش خارج می‌شوند که این مسئله باعث بیشتر شدن فرو رفتگی های پوست می‌شود.
چگونه از شر سلولیت خلاص شوم؟
داستان خود را با ما در میان بگذارید.
- در پیش گرفتن یک رژیم غذایی سالم و مناسب، مرتب ورزش کردن و ورزیده نگهداشتن عضلات و ماهیچه ها از جمله رویکردهایی ست که به شما کمک می‌کند بدنی سالم و تندرست داشته باشید.
- بیماران باید پیش از انجام هر گونه جراحی، مصرف مکمل های غذایی و به کارگیری تکنیک هایی که بدان اشاره شد، جانب احتیاط را رعایت کرده و با پزشک متخصص مشورت کنند تا از کارآیی و ایمنی هر یک از این روش های درمانی اطمینان یابند.
- وزارت غذا و داروی آمریکا استفاده از ماساژ و روش های تلفیقی ماساژ درمانی و لیزر را در بر طرف کردن سلولیت تأیید کرده است اما در نظر داشته باشید که هزینه چنین روش هایی بسیار زیاد بوده و مستلزم صرف مدت زمانی طولانی ست و تجربه نشان داده تأثیرشان در درمان سلولیت موقتی بوده و باید مدام تکرار شوند.
پیش بینی سلولیت امکان پذیر است؟
سلولیت یک مشکل پزشکی محسوب نمی‌شود و از حیث سلامت جسمی عواقب ناخوشایندی ندارد. اغلب روش های درمانی این عارضه، از جمله شیوه های موردتأیید وزارت غذا و داروی آمریکا، یک راهکاو موقتی و جزئی ست. در کل می‌توان گفت پیش بینی شرایط سلولیت به نظر پزشک معالج و نتایج روش های درمانی بستگی دارد.
برای پیشگیری از سلولیت چه باید کرد؟
پیشگیری از سلولیت قطعی و ١٠٠ درصد نیست اما داشتن یک رژیم غذایی سالم و مناسب، نداشتن اضافه وزن و مرتب ورزش کردن به شما کمک می‌کند که به این عارضه مبتلا نشوید. نوشیدن مقدار کافی آب و مایعات و سیگار نکشیدن از جمله عواملی ست که در کمتر شدن سلولیت مؤثرند.
ثبت ديدگاه