روش های درمانی ضایعه های رنگدانه ای پوست

رنگ پوست و رنگدانه های ملانین

رنگدانه های ملانین در تعیین رنگ پوست نقشی کلیدی و مهم دارند. ملانوسیت سلولی است که مسئولیت ساخت رنگدانه ها را بر عهده دارد. هایپرپیگمنتیشن (افزایش غیر عادی رنگدانه ها) ممکن است در اثر تغییر سرعت تولید ملانین یا توزیع و تجمع غیریکنواخت رنگدانه ها رخ دهد. در پاره ای اوقات این دو عامل دست به دست هم می‌دهند و فرد به عارضه هایپرپیگمنتیشن مبتلا می‌شود. منشأ بیماری های مربوط به اختلال رنگدانه ای پوست ژنتیکی است مگر در مواردی بسیار نادر. عواملی از قبیل اشعه ماوراء بنفش، آسیب دیدگی پوست، بارداری، مشکلات هورمونی، ترکیبات شیمیایی و دارویی منجر به شکل گیری ضایعه های رنگدانه ای در پوست می‌شوند.

ممکن است این ضایعه سطحی بوده و در لایه اپیدرم واقع شده باشد (همچون کک و مک، لکه های پیری و لکه های شیر قهوه ای) یا در لایه های عمیق تری (درم) قرار گرفته باشد که از آن جمله می‌توان به تاتو و خال اوتا اشاره داشت. در برخی مواقع این ضایعه در قسمتی میان این دو لایه (درم-اپیدرم) جا خوش کرده، لک صورت (ملاسما)، هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب و ورم پوست، خال اسپیلوس و خال بکر از این دسته اند.

ضایعه های رنگدانه ای پوست را باید درمان کرد؟

بیماران بسیاری هستند که از وجود ضایعه های رنگدانه ای بر روی پوستشان رنج می‌برند و می‌کوشند تا با درمان این عارضه ظاهری زیباتر برای خود رقم زنند. پیش از درمان، باید مشخص شود این اختلال در چه عمقی از پوست قرار دارد تا بتوان مؤثرترین روش برای درمان آن را پیدا کرد. تشخیص های بالینی چندان قابل اطمینان نیستند. برخی اوقات نتایج آزمون Woods Light ضد و نقیض است، از این رو پزشک مجبور می شود از پوست نمونه برداری کند تا بتواند بیماری شما را به درستی تشخیص دهد یا به عمق لکه های تیره پوست پی ببرد. برای تشخیص عمق ضایعه های پوستی از تلفیق آزمون Woods Light و دوربین های ماوراء بنفش نیز استفاده می شود.

برای رزرو نوبت و مشاوره جوانسازی 4 بعدی با شماره های درج شده در وب تماس بگیرید.

برای درمان ضایعه های رنگدانه ای پوست چه گزینه هایی در پیش رو دارید؟ آیا این روش ها بی خطرند؟

کرم های ضدآفتاب

شما بیش از آنچه که تصورش را می کنید در معرض تابش اشعه ماوراء بنفش قرار دارید چون این اشعه تنها در نور خورشید یافت نمی شود و حتی لامپ های فلورسنت(لامپ های کم مصرف و مهتابی ها) هم منبعی از اشعه ماوراء بنفش به شمار می روند. قرارگرفتن در معرض تابش نور خورشید باعث افزایش رنگدانه های پوست می شود، بنابراین باید در همه حال از کرم های ضدآفتاب و محصولاتی نظیر آن استفاده کنید تا از گزند نور خوشید و اشعه ماوراء بنفش مصون بمانید، فرقی نمی کند که شما بیشتر در محیط های داخلی به سر می برید یا فضاهای بیرونی.

روشن کننده ها

مواد روشن کننده راه را بر تولید رنگدانه های ملانین سد می کنند، از این رو می توان با کمک موادی از قبیل هیدروکینون، آربوتین، شیرین بیان یا اسید کوجیک رنگدانه ها را از بین برد و لک های تیره پوست را برطرف کرد. متأسفانه مشتقات هیدروکینون تنها در درمان ضایعه های سطحی پوست (واقع در لایه اپیدرم) مؤثرند و باید برای مدت زمانی طولانی این داروها را مصرف کرد. خاصیت روشن کنندگی و رنگ بری این مواد تنها به ضایعه پوستی محدود نمی شود و ممکن است رنگ قسمت های اطراف آن را هم روشن کند.

لایه بردارها

برای کاهش جمعیت ملانین های موجود در پوست می توان از اسید گلیکولیک، ترتینوئین، اسید سالسیک یا مخلوطی از این مواد به همراه محصولات مراقبت پوستی بهره برد. با ترکیب مواد روشن کننده و لایه بردار می توان نتایج خوبی را در درمان ضایعه های پوستی، همچون لک صورت (ملاسما)، هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب و ورم پوست و یا کک و مک تجربه کرد.

مزوتراپی

برای لک های عمیقتر و مقاوم به درمان روش مناسبی است.در مزوتراپی داروی ضد لک مستقیما در لک تزریق می شود.

سایر تکنیک های جراحی

به کارگیری روش های تهاجمی و تخریبی نظیر کرایوسرجری یا جراحی سرد (Cryosurgery) یا تلفیق لایه بردارهای شیمیایی و TCA می تواند در درمان عارضه های مربوط به رنگدانه های اپیدرم مؤثر باشد. اما چنین روش هایی مشکلات عدیده ای به همراه دارند که از آن میان می توان به موارد زیر اشاره داشت؛

هایپرپیگمنتیشن، هایپوپیگمنتیشن، تحلیل رفتن پوست (Atrophy)، پیدایش زخم و اسکار بر روی پوست و بازگشت هر چند وقت یکبار عارضه پوستی.

برای درمان عارضه های مربوط به رنگدانه های لایه درم نمی توان روی روش های تهاجمی و تخریبی حساب کرد چرا که سبب می گردد در محل ضایعه زخم و اسکار ایجاد شود.

چرا تکنولوژی لیزر تا این اندازه منحصر به فرد و بی نظیر است؟

عارضه های مربوط به رنگدانه های پوست سلامت فرد را تهدید نمی کند و آنها اغلب برای زیباتر شدن وضعیت ظاهری خود در صدد درمان بیماریشان بر می آیند، پس باید از روش هایی استفاده کرد که از یکسو در درمان عارضه پوستی مؤثر و مفیدند، از سوی دیگر احتمال بروز واکنش های مضر را به صفر می رسانند. با این اوصاف می بایست سلول های حاوی رنگدانه را مستقیماً هدف گرفت و نابود کرد، فرقی نمی کند که این سلول ها در لایه درم قرار دارند یا اپیدرم. به علاوه روش درمانی باید به گونه ای باشد که به بافت های اطراف آن ضایعه آسیبی وارد نشود.

دستگاه های لیزر تمامی این ویژگی ها را دارند و در درمان عارضه های پوستی بسیار منحصر به فرد و بی نظیر عمل می کنند. اگر پارامترهای مناسبی از لیزر به کار گرفته شود، پرتو نوری ساطع شده از آن همچون چوب جادو عمل می کند و در نهایت دقت هزاران سلول مملو از رنگدانه (همچون ملانوسیت، کراتینوسیت، خال و تاتو) را هدف گرفته، از بین می برد و هیچ تأثیری نامطلوبی بر روی بافت های اطراف آن نخواهد داشت. دستگاه های لیزر نشان داده اند که می توانند مشکلات مربوط به رنگدانه های لایه درم را در یک جلسه درمان کنند و هیچ گونه زخمی از خود به جا نگذارند.

برای رزرو نوبت دکتر پوست مرزداران با شماره های درج شده در وب سایت تماس بگیرید.

تمامی دستگاه های لیزر یکسانند؟

پاسخ منفی ست. لیزرها از حیث قدرت، رنگ پرتو نوری و مدت زمانی که طول می کشد انرژی لیزر بر سلول های پوست تأثیر گذارد، با یکدیگر تفاوت دارند. این پارامترها نقشی تعیین کننده در نتایج حاصل از لیزر درمانی دارند.

لیزرهایی که به صورت انتخابی عمل نمی کنند، ممکن است علاوه بر نابود کردن سلول های حاوی رنگدانه، به سلول های اطراف آن هم آسیب رسانند. در چنین حالتی لیزر رفتار یکسانی را در برابر تمامی سلول های پوست در پیش می گیرد و زخم شدن آنها را در پی دارد. در این مرکز برای برطرف کردن ضایعه های پوستی از دستگاه های لیزر انتخابی استفاده می کنیم، دستگاه هایی که در درمان عارضه های مربوط به پوست های تیره رنگ بسیار مؤثر و مفیدند. این دستگاه ها می توانند پرتو نوری با طول موج های متفاوت تولید کنند، ملانین های غیر طبیعی چنین نورهایی را جذب می کنند.

می کوشیم تا برای درمان عارضه های پوستی چند دستگاه لیزر را هم زمان مورد استفاده قرار دهیم یا از پارامترهای متفاوتی بهره بگیریم تا به بهترین نتیجه ممکن دست یابیم. با ترکیب طول موج های مختلف و به کارگیری پالس های سریع نوری سلول های نرمال پوست آسیبی نمی بیند و در عین حال سرعت نابودی ملانین های غیرعادی به اوج می رسد. ما در این مرکز پیشرفته ترین دستگاه های لیزر را داریم.

روند لیزر درمانی از چه قرار است؟

لیزر درمانی را می توان به سه مرحله تقسیم کرد؛

• آماده سازی پیش از درمان
• درمان
• التیام پس از درمان

آماده سازی پیش از درمان

به بیماران توصیه می شود پیش از لیزر درمانی آسپرین یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مصرف نکنند تا پس از جلسه لیزر درمانی دچار خونمردگی یا کبودی نشوند. دو هفته پیش از لیزر درمانی فرد می تواند شروع به مصرف کرم های روشن کننده ای کند که منحصراً برای او طراحی و تهیه شده اند تا احتمال ایجاد خونمردگی و کبودی در موضع تحت درمان به حداقل رسد. بسیاری از بیماران یکی دو ساعت پیش از جلسه لیزر درمانی از پمادهای بی حسی موضعی استفاده می کنند و با شروع جلسه آن را به طور کامل می شویند تا اثری از آن به جا نماند.

درمان

در طول جلسه درمان فرد باید عینک محافظ مخصوصی به چشم زند تا به چشم هایش صدمه ای وارد نشود. با کمک یک دستگاه یا ژل خنک کننده دمای پوست را کاهش می دهند تا فرد در طول جلسه احساس ناخوشایندی نداشته باشد. جلسه لیزر درمانی بسیار کوتاه است و مدت زمان آن به مساحت ناحیه تحت درمان بستگی دارد. در پایان جلسه لیزر درمانی کارشناسان ما یک نوع آنتی بیوتیک موضعی بر روی ناحیه تحت درمان می مالند و دستورالعمل ها و نکات لازم را به شما گوشزد می کنند که می بایست به تمامی آنها جامه عمل بپوشانید و از ناحیه تحت درمان به بهترین شکل مراقبت کنید.

التیام پس از درمان

پس از لیزر درمانی ممکن است ناحیه تحت درمان زخم و/یا پوسته پوسته شود، این ناحیه می بایست به نحو شایسته ای تحت مراقبت قرار گیرد تا مبادا بافت پوست دچار دگردیسی و تغییر شود. ناحیه مذکور پس از یک تا سه هفته بهبود می یابد. باید کرم های موضعی تجویز شده به وسیله پزشک را تا یک هفته مصرف کنید. وقتی ناحیه تحت درمان رو به بهبودی می گذارد، عارضه پوستی به تدریج محو می شود. فاصله زمانی میان جلسات لیزر درمانی می بایست بین ۴ تا ۶ هفته تنظیم شود.

انواع مختلف عارضه های رنگدانه ای پوست و واکنش آنها به لیزر درمانی

عارضه های مربوط به رنگدانه های واقع در اپیدرم (سطحی)

کک و مک

کک و مک به شکل خال هایی به رنگ قهوه ای روشن بر روی پوست های روشن و رنگ پریده ای ظاهر می شوند که بیش از حد در معرض تابش نور خورشید قرار گرفته اند. قطر این خال ها در ابتدا ٣ میلی متر است اما در فصل تابستان تعداد، سایز و عمق قرارگیری رنگدانه ها بیشتر و بیشتر می شود. افراد دارای موهای قرمز و بلوند و چشمان آبی رنگ بیشتر با این عارضه دست و پنجه نرم می کنند.

لکه های پیری (لکه های کبدی)

خال ها و لکه های کوچک دایره ای یا بیضی شکل که رنگ آنها از کک و مک تیره تر بوده و با افزایش سن در پوست فرد پدیدار می شود و قرار گرفتن در معرض آفتاب تأثیر چندانی بر این لکه ها نخواهد داشت.

خال لب پایین (LMM)

این خال غالباً بر روی لب پایینی خانم های جوان ظاهر می شود.

لکه شیر قهوه ای

١۴ درصد از انسان ها به این عارضه مبتلایند و قطر این لکه بین ٢ تا ٢٠ سانتی متر متغیر است. این لکه ممکن است در بدو تولد یا اندکی پس از آن بر روی پوست ظاهر شود و در دو دهه نخست زندگی فرد تعداد آنها افزایش می یابد. در برخی از سندروم های ژنتیکی نظیر Von Recklinghausen شاهد بروز چنین عارضه ای هستیم.

کک و مک و لکه های پیری به بهترین شکل به لیزر درمانی پاسخ می دهند و پس از یک تا ٣ جلسه درمان به طور کامل از بین می روند و دیگر ردی از آنها به جا نمی ماند. اما این مطلب در مورد لکه های شیر قهوه ای صدق نمی کند؛ این لکه ها هیچ  واکنش مثبتی به لیزر درمانی نمی دهند، برخی اوقات تیره تر شده یا پس از محو شدن، دوباره بر روی پوست ظاهر می شوند.

خال اسپیلوس

2 درصد از بیمارانی که به پزشک متخصص پوست مراجعه می کنند از وجود ضایعه ای بیضی شکل و قهوه رنگی رنج می برند که درون آن مملو از نقاطی به رنگ قهوه ای سوخته است، این عارضه غالباً بالاتنه افراد را درگیر می کند. سایز این ضایعه از 1 تا 20 سانتی متر متغیر بوده و در هر سنی امکان مبتلا شدن به آن وجود دارد.

خال بکر

این ضایعه به شکلی کاملاً غیر طبیعی گسترش می یابد؛ یک خال قهوه ای رنگ پر از مو. ممکن است در ابتدا بدون مو باشد اما به مرور زمان موهای زائدی درون این خال شروع به رشد می کنند. سایز خال بکر بین 2 تا 40 سانتی متغیر بوده و ممکن است به حدی بزرگ شود که تمام بازو یا شانه فرد را در بر گیرد. این ضایعه نخستین بار در دوران نوجوانی بر روی پوست ظاهر می شود و تا پایان عمر به قوت خود باقی می ماند. این عارضه در آقایان شایع تر است تا خانم ها.

واکنش خال های اسپیلوس و بکر به لیزر درمانی قابل پیش بینی نیست و غالباً به 4 تا 6 جلسه درمان نیاز است تا نتایجی قابل لمس در محل ضایعه مشاهده شود.

ضایعه های مربوط به رنگدانه های لایه درم

خال اوتا

خالی به رنگ آبی-خاکستری که با سماجت بر روی پوست ماندگار شده و غالباً در ناحیه صورت پدیدار می شود. اگر این خال بر روی سایر قسمت های بدن (مثل بازو) ظاهر شود آن را خال ایتو می نامند. برخی اوقات این خال چشم را هم درگیر می کند و لکه ای قهوه ای رنگ بر روی صلبیه سفید رنگ چشم شکل می گیرد. این عارضه در میان آسیایی ها و سیاه پوستان بیشتر رواج دارد و در خانم ها بسیار شایع تر از آقایان است. نمی توان با اطمینان گفت که این ضایعه از همان بدو تولد به وجود می آید، اما در دوران کودکی بزرگ و تیره می شود و تا پایان عمر با او همراه خواهد بود.

خال ایتو نیز به رنگ آبی-خاکستری ست و معمولاً بر روی شانه، بازو و سینه نمایان می شود. یک تا دو سال پس از کامل شدن دوره لیزر درمانی خال اوتا پاک می شود. روند روشن شدن پوست بسیار کند است و یک تا 6 ماه (و بعضاً یکسال)  زمان می برد تا نخستین نشانه های بهبود و تغییر وضعیت ظاهری آشکار شود و ضایعه به لیزر درمانی واکنش مثبتی نشان دهد.

ضایعه های مربوط به رنگدانه های لایه اپیدرم-درم

ملاسما (لک بارداری)

لکه های قهوه ای رنگی که غالباً هر دو طرف صورت را درگیر می کنند و قرینه بوده و بر روی لب، گونه و چانه تشکیل می شوند و در اثر تابش نور خورشید پر رنگ تر خواهند شد. این نوع لکه ها در دوران بارداری، یائسگی یا در اثر مصرف داروهای موضعی، هورمنی یا قرص های ضدبارداری پدید می آیند. چنین شرایطی بعضاً در مردان آسیایی و خاورمیانه نیز دیده می شود.

هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب و ورم پوست

احتمال تغییر و دگردیسی رنگدانۀ پوست هایی که زرد یا تیره اند پس از التهاب های حاد یا مزمن بسیار زیاد است. سایز و شکل این ضایعه متفاوت بوده و می تواند بخش های گسترده ای را فرا گیرد. درست به مانند ملاسما، در معرض تابش نور خورشید قرار گرفتن و مصرف داروهای خوراکی و موضعی به وخیم تر شدن اوضاع دامن می زند.

هایپرپیگمنتیشن پس از اسکلروتراپی

در پی درمان واریس و رگ های عنکبوتی ۱۰ تا ۳۰ درصد بیماران شاهد پیدایش این عارضه هستند که دلیل آن عمدتاً رسوب هموسیدرین است.

تیرگی های اینفرا اوربیتال پوست

این اختلالات می تواند دلایل متعددی داشته باشد که از آن بین می توان موارد زیر را بر شمارد؛

رسوب ملانین پوست، هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب و ورم پوست، شبکه رگ های صورت (یا superficial plexus of blood vessels که به رنگ بنفش تیره اند)، سایه انداختن پوست شل و افتاده و تورم اینفرا اوربیتال.

لیزر بهترین گزینه برای درمان عارضه هایی نظیر ملاسما و هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب و ورم پوست نیست و نمی توان از واکنشی که این ضایعه ها به لیزر درمانی می دهند، آسوده خاطر بود. لکه های سیاه و دایره ای شکل را می توان با کمک لیزرهای انتخابی برطرف کرد. از دیگر روش های مناسب برای درمان این عارضه لیزرها یا تکنیک های لایه بردار CO2 و تلفیق این دو روش با یکدیگر است.

وقتی ریشه ضایعه پوستی در لایه اپیدرم باشد، بهتر به لیزر درمانی واکنش مثبت نشان می دهد تا زمانی که منشأ آن در لایه درم است. به بیمارانی که پوستشان تیره است، توصیه می شود 6 هفته پیش از شروع لیزردرمانی و پس از التیام پوست از محصولات روشن کننده و لایه بردار استفاده کنند و آن را در دل برنامه روزانه خود بگنجانند. با این روش فرد می تواند راه را بر تولید ملانین های تازه سد کند تا دیگر رنگدانه نسازند. باید مصرف کرم های ضد آفتاب را جدی گرفت و به هیچ وجه از زیر آن شانه خالی نکرد.