زگیل تناسلی چیست و چطور به آن مبتلا می‌شویم؟

ویروس HPV و زگیل تناسلی

ویروس پاپیلوم انسانی یا همان HPV، به مجموعه‌ای از ویروس‌ها اطلاق می‌شود که می‌توانند باعث ایجاد زگیل روی دست‌ها، پاها و نواحی تناسلی انسان شوند. بعضی از انواع HPV از طریق رابطه جنسی قابل انتقال هستند و می‌توانند باعث ابتلای زنان به سرطان دهانه رحم شوند. واکسن HPV می‌تواند ریسک بروز این عوارض را کاهش دهد اما بهترین روش پیشگیری از ابتلا به این ویروس،خودداری از رابطه جنسی با فرد آلوده است.افراد آلوده به ویروس اچ پی وی ممکنست هیچ علامتی نداشته باشند.احتمال آلودگی به ویروس HPV در افرادی که شرکای جنسی متعدد داشته اند بیشتراست درواقع رابطه مستقیمی بین تعداد افرادی که یک فرد در طول زندگی خود با آنها رابطه جنسی داشته است و احتمال ابتلا به ویروس HPV وعوارض آن مثل کانسر سرویکس ( ونه لزوما” زگیل تناسلی،به این معنی که یک فردممکنست سال ها به ویروس HPV آلوده باشد ولی زگیل تناسلی نداشته باشد ) وجوددارد.هرچه تعداد شرکای جنسی بیشتر،احتمال ابتلا به ویروس اچ-پی-وی بیشتر.

(عکس زگیل تناسلی در ناحیه تناسلی یک خانم که به دلیل عدم درمان به موقع و تیغ زدن روی آن درپوست اطراف منتشر شده است )

ویروس HPV چیست؟

HPV مخفف human papiloma virus یا ویروس پاپیلوم انسانی بوده و در جوامع انسانی بسیار شایع است. خیلی از افراد با وجود ابتلا به این ویروس، هیچ نوع نشانه‌ ای از ورود آن به بدن خود نشان نمی دهند و عفونت حاصل از آن ممکن است به خودی خود از بین برود.البته این بدان معنی نیست که زگیل تناسلی را می توان به حال خود گذاشت تا خودبه خود ازبین برود؛برعکس، زگیل تناسلی به محض تشخیص باید درمان شود.HPV فقط یک گونه ویروس نیست. بیش از 100 گونه مختلف از ویروس HPV شناخته شده که بعضی از آنها از سایرین خطرناک‌تر هستندو با بیماری های خطرناکی مثل سرطان گردن رحم وآلت تناسلی و…. ارتباط مستقیم دارند.

انواع ویروس HPV

ویروس HPV انگل سلول های پوست و مخاط انسان است  و معمولا”ضایعاتی به شکل پاپیلوما ( شبیه انگشت) ایجادمی کند.. ویروس HPV به لایه سطحی پوست یا اپیدرم ؛جایی که سلول‌های سنگفرشی پوست یا مخاط (سلول‌های اپیتلیوم)  وجوددارند،علاقه مند است. سلول‌های اپیتلیوم همچنین در واژن، مقعد، بخش بیرونی آلت تناسلی زنان، دهانه رحم و آلت تناسلی مردان وجود دارند. داخل دهان و گلو نیز از بافت پوششی و سلول‌های اپیتلیوم پوشیده شده است و می تواند توسط این ویروس آلوده شود.
حدود 60 گونه از 100 نوع ویروس HPV شناخته شده،ازنوع پوستی هستند و باعث ایجاد زگیل در پوست بخش‌های مختلف بدن مثل صورت،تنه،دست‌ و پاها (هرجا به جز پوست ناحیه تناسلی) می‌شود. 40 گونه دیگر از این ویروس،ازنوع پوستی-مخاطی هستند و فقط می تواند در پوست ومخاط ناحیه تناسلی و دهان (آلت تناسلی،واژن،گردن رحم،مقعد،مجرای ادرار،کشاله ران، حفره دهان حنجره) آلودگی ایجادکند.درواقع این گروه از ویروس های HPV عامل ایجاد زگیل تناسلی هستند. زگیل تناسلی  یک بیماری منتقله ازراه جنسی یا STD است و ممکنست ازطریق سکس واژینال ،سکس مقعدی ,سکس دهانی وحتی در اثر تماس پوست وبدون دخول منتقل  شود.

گونه‌های پرخطر، کم‌خطر ویروس HPV

ویروس HPV  ازنظر ریسک سرطان زایی به پرخطر (High Risk)  و کم خطر (Low Risk) تقسیم می شوند.تمام 40 گونه از ویروس HPV که عامل زگیل هستند و به واسطه تماس و رابطه جنسی منتقل می‌شوند،پرخطر نیستند. گونه‌های پرخطر ویروس HPV عبارتند از HPV 16 و HPV 18 که عامل بیش از 70 درصد از سرطان‌های دهانه رحم هستند. سایر انواع پرخطر ویروس HPV عبارتند از گونه‌های 31، 33، 45، 52، 58 و چند نوع دیگر.
گونه‌های کم‌خطر ویروس HPV مانند HPV 6 و HPV 11، عامل بروز بیش از 90 درصد از زگیل‌های تناسلی هستند که به ندرت به سرطان تبدیل می‌شوند. ویروس HPV بسیارموذی است و می تواند سال ها بصورت نهفته (latent) در لابلای سلول های اپیتلیوم مخفی بماند ودر فرصت مناسب تکثیر شده وضایعات زگیل تناسلی راایجاد کند. زگیل تناسلی یک شکل مشخص ندارد ومی تواند به اشکال ورنگ های مختلف تظاهر کند.

عکس زگیل تناسلی در مجرای ادراری یک مرد

نشانه‌های آلودگی به ویروس HPV چیست؟

در اغلب موارد، آلودگی به ویروس HPV هیچ علامتی ندارد و سیستم ایمنی ویروس را محدود کرده یا از بین می‌برد. بسیاری از افراد هرگز متوجه نمی‌شوند که به این ویروس آلوده شده‌اند . اما دربعضی موارد،ویروسHPV از بند سیستم ایمنی فرار کرده و باعث ایجاد زگیل تناسلی می شود. در صورتیکه زگیل تناسلی به موقع درمان نشود،تغییرات بدخیمی در سلول ها شروع می شود.تغییرات بدخیمی می‌تواند درنهایت منجر به بروز سرطان گردن رحم(سرویکس) و سرطان بخش خارجی آلت تناسلی زنان شود. همین ویروس ها در مردان نیز می‌تواند باعث ایجاد تغییرات بدخیمی در سلول‌های ناحیه تناسلی ،مقعد ومجرای ادراری شود.

عکس زگیل زبانی

آیا می‌توان از آلوده شدن به ویروس HPV جلوگیری کرد؟

ویروس HPV از طریق انواع رابطه‌ جنسی(واژینال،مقعدی یا دهانی) متقل می‌شود. این ویروس به واسطه تماس پوستی یا مخاطی سرایت می‌کند. ویروس HPV می‌تواند سطح پوستی که با کاندوم پوشیده نشده را آلوده کند، بنابراین استفاده از کاندوم تضمینی برای محافظت صد درصدی نیست. انتقال ویروس HPV از طریق نشیمن‌گاه توالت فرنگی، استخرهای عمومی یا خون افراد آلوده ممکن نیست.تنها راه جلوگیری از ابتلا به ویروس HPV ،نداشتن رابطه جنسی است که چندان عملی و منطقی نیست!! برای کاهش ریسک ابتلا به این ویروس، باید شرکای جنسی را محدود کرد. همچنین بهتراست افرادی را به عنوان شریک جنسی انتخاب کنید که قبلاً شرکای جنسی کمتری داشته یا به طور کلی رابطه جنسی نداشته‌اند.

واکسن برای ویروس HPV

سه نوع واکسن وجود دارند که در برابر ویروس HPV محافظت ایجاد می‌کنند: Cervarix، Gardasil و Gardasil-9. این واکسن‎ها برای پسران و دختران موجود است و طی تحقیقات انجام شده، تزریق آن می‌تواند بین سنین 9 تا 26 سالگی انجام شود.
این واکسن‌ها بر بعضی از انواع پرخطرتر ویروس HPV تمرکز دارند. هر سه نوع واکسن یاد شده در برابر ویروس HPV 16 و HPV 18 از بدن محافظت می‌کنند. Gardasil و Gardasil-9 در برابر ویروس‌های HPV 6 و HPV 11 که عامل بروز اکثر انواع زگیل‌های تناسلی هستند، از بدن محافظت می‌کنند. Gardasil-9 همچنین بدن را در برابر گونه‌های پرخطر مانند انواع 31، 33، 45، 52 و 58 پوشش می‌دهد.

چطور بدانم که به HPV مبتلا شده‌ام؟

اگر به ویروس HPV مبتلا شده باشید، شاید هرگز متوجه آن نشوید. این ویروس به قدری شایع است که مطابق با برآورد مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها ی آمریکا، بیش از 80 میلیون نفر(تقریبا” یک چهارم جمعیت) در ایالات متحده به آن دچار هستند.
بسته به نوع ویروس HPV، ممکن است علائم مختصری را تجربه کنید یا  هیچ نشانه‌ای نداشته باشید. بسیاری از افراد هیچ نشانه‌ای ندارند. بعضی از انواع ویروس HPV ممکن است باعث بروز زگیل تناسلی شوند. سایر انواع این ویروس با سرطان دهانه رحم و اندام‌های دیگر در ارتباط هستند. و بعضی از گونه‌های ویروس HPV باعث ایجاد زگیل‌های عادی روی سایر نواحی بدن، مثل دست‌ها یا پاها ،تنه وصورت می‌شوند.داشتن زگیل در ناحیه تناسلی، نشانه وجود ویروس HPV در بدن است ونیازی به انجام آزمایش نیست.تشخیص قطعی زگیل تناسلی ازطریق معاینه دقیق پزشک حاصل می شود.

به این نکته توجه نمایید…

زگیل های تناسلی می‌توانند منفرد یا متعدد،خوشه ای یا جداازهم، برجسته یا تخت، روشن تر،تیره تر یا به رنگ پوست باشند. این توده‌ها حتی ممکن است به شکل گل کلم رشد کنند. آنها ممکن است در ناحیه مقعد، دهانه رحم، پوست بیضه، کشاله ران یا آلت تناسلی مردان ایجاد شوند. زگیل تناسلی می‌تواند هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از داشتن هر نوع رابطه جنسی با فرد آلوده به ویروس HPV  ایجادشود. شرکای جنسی شاید خودشان هم ندانند که حامل این ویروس هستند. همان‌طور که ذکر شد، بعضی از انواع ویروس HPV می‌توانند عامل بروز انواع سرطان، شامل سرطان دهانه رحم یا سرطان آلت تناسلی زنان، سرطان ناحیه گلو یا اوروفارنکس (بخش میانی حلق، پشت دهان) یا سرطان آلت تناسلی مردان باشند. اگر به یکی از این انواع ویروس HPV آلوده شوید، سلول‌های بافت‎های درگیر دچار تغییرات پیش‌سرطانی خواهند شد بدون اینکه علائم قابل مشاهده‌ای را تجربه کنید.

آیا می‌توانم آزمایش بدهم؟

اگر هیچ علامتی نداشته باشید، دلیلی برای بررسی شما ازنظر  ویروس HPV  وجود ندارد ولی درصورتیکه شریک جنسی تان،زگیل داشته باشد،نیاز به بررسی بیشتر خواهد بود.در مردان تشخیص زگیل تناسلی بالینی ست یعنی با معاینه توسط پزشک مسجل می شود ودرصورتیکه پزشک لازم بداند بیمار را برای آزمایش PCR از ضایعه مشکوک به آزمایشگاه تخصصی که تجربه و ابزار لازم برای بررسی همه انواع زگیل های تناسلی را دارد،ارجاع می دهد.توجه داشته باشید که مراجعه شخصی به آزمایشگاه برای آزمایش PCR در بیشتر موارد گمراه کننده است.به دلیل نبودن تجربه لازم،محدودیت کیت های آزمایشگاهی و نمونه برداری اشتباه،بسیاری از آزمایشاتی که درحال حاضر در کشور انجام می شود،منفی کاذب است.یعنی بیمار مبتلا به زگیل تناسلی است ولی آزمایشگاه گزارش منفی داده است و بیمار به تصور اینکه زگیل تناسلی ندارد،جهت درمان مراجعه نمی کند و علاوه بر انتقال ویروس به دیگران،دچار تشدید زگیل تناسلی و عوارض آن می شود.در زنان تست پاپ اسمیر ، راهی برای تشخیص ویروس HPV  نیست بلکه روشی برای غربالگری سلول های دهانه رحم از نظر تغییرات بدخیمی است. برای بررسی از نظر ویروسHPV  باید آزمایش-توأمان یا Co-test انجام شود.

مطالعه بیشتر در مورد روش های تشخیصی آلودگی با ویروس HPV

نتیجه:

هنوز هیچ دارویی برای درمان آلودگی با ویروس HPV ، وجود ندارد.در حال حاضر فقط زگیل تناسلی قابل درمان است به همین علت پیشگیری از ابتلا به ویروس HPV بهترین گزینه است.