درمان ریزش موی ارثی

درمان ریزش موی ارثی یا آلوپسی آندروژنتیک

طاسی سر برای بعضی افراد بخش پذیرفته شده ی روند پیری و برای بعضی دیگر غیرقابل تحمل است. ریزش مو ی هورمونی میلیون ها زن و مرد را تحت تأثیر قرار داده است و با وجود دهه ها تحقیق، هنوز درمان قطعی برای آن وجود ندارد.

آلوپسی آندروژنتیک یا هورمونی (که به دو گروه طاسی با الگوی مردانه و طاسی با الگوی زنانه تقسیم می شود) شایع ترین نوع ریزش مو است که حدود 30 میلیون زن و 50 میلیون مرد در سراسر ایالات متحده درگیر آن هستند.

در ظاسی مردانه، ریزش مو معمولا” از بالای شقیقه شروع می شود و با گذشت زمان باعث عقب نشینی خط رویش مو و ایجاد شکل “M” در هیرلاین می شود. موها در قسمت تاج سر نیز نازک شده و ممکن است از کم مویی جزئی تا کامل بسته به ژنتیک هر فرد پیشرفت کند. علت طاسی با الگوی مردانه، ارثی است و ممکن است با هورمون های جنسی مردانه نیز مرتبط باشد. ریزش موی مردانه می تواند از دوران بلوغ شروع شود. دو سوم مردان در سن 35 سالگی و حدود 85 درصد مردان در سن 50 سالگی این عارضه را تجربه می کنند.

در زنان اما خط مو عقب نمی رود و به ندرت منجر به طاسی کامل می شود، اما موها معمولاً در تاج سر نازک شده و باعث کم مویی در فرق وسط سر می شود. علت طاسی با الگوی زنانه بطور کامل مشخص نیست. با این حال، ریزش مو بیشتر در زنان پس از یائسگی اتفاق می افتد که نشان می دهد این بیماری ممکن است با کاهش هورمون های زنانه همراه باشد.

مراحل رشد مو و مینیاتوری شدن آن

مو از فولیکول (ریشه ی مو) و ساقه مو تشکیل شده است. در پیاز مو، واقع در انتهای فولیکول، سلول ها تقسیم شده و رشد می کنند و ساقه مو را تولید می کنند که از پروتئینی به نام کراتین ساخته می شود. پاپیلایی که فولیکول را احاطه کرده است، حاوی رگ های خونی کوچکی است که غده های مو را تغذیه می کند و هورمون هایی را برای تنظیم رشد و ساختار مو فراهم می کند.

فولیکول های مو  مثل همه ی سلول ها، چرخه زندگی و مرگ دارند. بخش طبیعی این چرخه ؛ ریزش حدود 50 تا 100 تار مو در روز است.

هر فولیکول موی سر انسان بین 2 تا 6 سال در فاز رشد (آناژن) است سپس برای چند ماه استراحت می کند و وارد فاز کاتاژن و تلوژن می شود. در مرحله تلوژن، فولیکول مو در مرحله ریکاوری و ذخیره انرژی برای چرخه بعدی رشد است و در همین فاز است که مو می ریزد. حدود 100000 فولیکول در پوست سر وجود دارد، از آنجا که 90 درصد فولیکول ها معمولا” در فاز رشد یا آناژن هستند، ریزش مو معمولاً قابل توجه نیست اما وقتی اختلالی در چرخه رشد و ریزش مو ایجاد می شود یا زمانی که فولیکول مو به دلیلی مثل بعضی بیماری ها با بافت اسکار (فیبروز) جایگزین شود، مو می ریزد بدون اینکه موی جدید تولید شود. ریزش مو بدون جایگزینی منجر به طاسی می شود.

دانشمندان دریافتند که طاسی سر پس از پدیده ای بنام مینیاتوری شدن مو اتفاق می افتد. به نظر می رسد برخی از فولیکول های مو از نظر ژنتیکی نسبت به عملکرد دی هیدروتستوسترون (DHT)، بسیار حساس هستند. DHT به گیرنده های موجود در فولیکول های مو متصل شده و باعث تحلیل و آتروفی آنها می شود. با گذشت زمان، این فولیکول ها، موهای نازک تری تولید می کنند و دوره رشد آنها کوتاه تر می شود یعنی به جای اینکه هر تار مو 6 سال عمر کند تنها چند ماه روی سر باقی می ماند. در نهایت، فولیکول آنقدر ضعیف می شود که دیگر نمی تواند مو تولید کند و ناحیه درگیر ، طاس می شود.

راه های تشخیص

قبل از تشخیص، پزشک یک معاینه بدنی انجام می دهد و از رژیم، برنامه مراقبت از مو، سابقه ی پزشکی و خانوادگی فرد می پرسد. ممکن است تست هایی مانند موارد زیر را نیز توصیه کند:

• آزمایش خون: این ممکن است به کشف شرایط پزشکی کمک کند که می تواند باعث ریزش مو شود.
• تست کشش: پزشک آرامی چندین تار مو را می کشد تا ببینید چه تعداد از آنها خارج می شود. این به تعیین مرحله روند ریزش کمک می کند.
• بیوپسی پوست سر (نمونه برداری از پوست سر): پزشک نمونه هایی را از روی پوست یا از چند موی جدا شده از پوست سر برمی دارد تا ریشه های مو را زیر میکروسکوپ بررسی کند. این کار در مواردی که علت ریزش مو یک بیماری زمینه ایست به تشخیص قطعی کمک می کند.
• بررسی درماتوسکوپی: درماتوسکوپ به کشف اختلالات احتمالی در ساقه مو کمک می کند.

درمان ریزش مو 

در حال حاضر گزینه های درمانی کمی برای توقف یا معکوس سازی مینیاتوری شدن مو در دسترس است. بیشتر درمان های ریزش مو به جای اینکه یک راه حل دائمی باشند، فقط ریزش مو را کنترل می کنند. درمان های ریزش مو شامل مصرف دارو ،لیزردرمانی ، PRP ، مزونیدلینگ و انجام جراحی است.

نکته مهم در درمان ریزش موی هورمونی، زمان مراجعه است. از دست رفتن فرصت طلایی که معمولا” کمتر از یک سال است باعث می شود تا فولیکول مو آتروفی شده و بافت فیبروز جایگزین سلول های مولد مو شود. بنابراین توصیه می شود اگر ریزش موی شما بیش از یک ماه ادامه پیدا کرد در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

درمان دارویی

تنها دو دارو مورد تأیید اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان ریزش مو تأیید شده اند که شامل ماینوکسیدیل (Rogaine) و فیناستراید (Propecia) است.

• Minoxidil (ماینوکسیدیل)

استفاده از ماینوکسیدیل برای درمان طاسی به طور تصادفی کشف شد. ماینوکسیدیل ابتدا برای درمان فشار خون بالا مورد استفاده قرار گرفت، اما محققان دریافتند که یکی از عوارض جانبی این دارو، رشد مو در مناطق غیر منتظره است. لوسیون ماینوکسیدیل به پوست سر مالیده می شود و ممکن است با افزایش جریان خون و در نتیجه تغذیه ی پیازهای مو اثرگذار باشد. انجمن ریزش مو در آمریکا می گوید که اکثر کارشناسان موافق هستند که ماینوکسیدیل دارویی نسبتاً مؤثر در مبارزه با ریزش مو است. ماینوکسیدیل به صورت مایع، کف و شامپو ارائه می شود. برای تأثیرگذاری بیشتر، این محصول را باید یک بار در روز برای خانم ها و دو بار برای آقایان روی پوست سر مالید. برای جلوگیری از ریزش بیشتر مو و شروع رشد مجدد مو، حداقل شش ماه درمان نیاز است.

• Finasteride (فیناستراید)

عوارض جانبی فیناستراید در رشد مو در طی تولید دارویی برای درمان بزرگ شدن غده ی پروستات، بدست آمد. فیناستراید 5-α-ردوکتاز نوع II را مهار می کند، آنزیمی که مسئول تبدیل تستوسترون به آندروژن DHT است. گزارش شده است که سطح DHT با مصرف دارو تا 60 درصد کاهش می یابد. این یک داروی تجویز شده برای آقایان است که می توان آن را روزانه به صورت قرص مصرف کرد. بسیاری از مردانی که فیناستراید مصرف می کنند، کاهش سرعت ریزش مو را تجربه می کنند و برخی از آنها ممکن است رشد جدیدی از مو را نیز نشان دهند. فیناستراید ممکن است برای مردان بالای 60 سال به همین خوبی عمل نکند.

درمان جراحی

• کاشت مو

این روش شامل برداشتن فولیکول هایی از پشت سر (که نسبتاً به DHT مقاوم هستند) و پیوند زدن آنها به مناطق جلوی سر است. یک جراح یک واحد پوستی را که حاوی چندین تار مو است را برداشته و در مکان هایی که فولیکول های مو غیرفعال هستند، پیوند می دهد. حدود 15 درصد موها از فولیکول به صورت یک مو خارج می شوند و 15 درصد آنها در گروه های چهار یا پنج تار مویی رشد می کنند. در پایان این روش، تعداد موهای فرد مثل قبل است فقط توزیع آن تغییر می کند و از بخش های پر تراکم به نواحی کم مو منتقل می شود. درمان ریزش مو از طریق روش جراحی می تواند دردناک و پرهزینه باشد. خطر اسکار و عفونت نیز وجود دارد. این روش نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد، اما دردناک است بنابراین برای تسکین هرگونه ناراحتی به فرد داروی بی حسی می دهند.

• لیزر درمانی غیر تهاجمی (Low-level laser therapy)

لیزر درمانی غیر تهاجمی (LLLT) نوعی درمان با استفاده از انرژی نور و گرما است. مطالعات نشان داده است که LLLT باعث تحریک رشد مو در زنان و مردان می شود. دانشمندان تصور می کنند تأثیر درمانی لیزر ناشی از تحریک سلول های بنیادی در فولیکول است که باعث بازگشت فولیکول به فاز رشد می شود. سازمان غذا و دارو آمریکا استفاده از لیزر را به عنوان درمان برای ریزش موی ارثی در زنان و مردان تأیید کرده است.

روش درمانی هیراستارت که با استفاده از لیزر smooth فوتونا انجام می شود باعث افزایش ضخامت تار مو و فعال شدن فولیکول های مو در نواحی کم مو می شود. درمان ترکیبی که با استفاده از لیزر و PRP انجام می شود نتایج امیدوار کننده ای در توقف و بهبود ریزش موی ارثی در مردان و زنان داشته است. خوشبختانه روش درمان ترکیبی در حال حاضر در کلینیک دکتر قانعی انجام می شود.